Het aantal drinkzakken in het zwerfafval in Nederland nam de laatste jaren met meer dan 50% toe. Twee derde van die zakken zijn van Capri-Sun. Dus wat doet dat bedrijf? Pleit ze voor opname in het statiegeldsysteem of stapt ze over op plastic flesjes met statiegeld? Nee, ze is een petitie gestart om het verbod op plastic rietjes af te schaffen. Wat een gotspe!
In het recent verschenen rapport van Zwerfinator over de drankverpakkingen in het zwerfafval is een grote afname te zien van blikjes en plastic flesjes, maar een grote toename van de zogeheten “pouches” ofwel drinkzakken. Het aantal plastic rietjes in het zwerfafval is sinds het EU-verbod in 2021 met 93% gedaald. Het totaal aantal rietjes is echter gelijk gebleven, we vinden nu gewoonweg meer papieren rietjes. Die horen niet op straat of in de natuur, maar ze zijn daar wel een stuk minder schadelijk. Als de rietjes weer van plastic worden, dan komen er gewoon weer meer plastic rietjes in de natuur met alle gevolgen van dien.
Recycling helpt niet tegen zwerfafval
Capri-Sun speelt de kaart “recycling”. Ze hebben hun verpakkingen en rietjes nu recyclebaar gemaakt en dat is op zich prima natuurlijk. Maar in de natuur is dat recyclebare plastic net zo schadelijk als niet-recyclebaar plastic. Daar schieten we dus weinig mee op.
Bovendien is de drinkzak een product waar vaak buiten uit wordt gedronken. De verpakking lekt na afloop dus die stop je niet in je zak of tas om thuis in de plasticbak te doen. Als de slurpzak netjes in een openbare prullenbak terecht komt, dan gaat die ook niet gerecycled worden, de inhoud daarvan wordt verbrand. En ook als het van straat wordt geraapt door een gemeentemedewerker gaat die verpakking niet gerecycled worden
Plastic wikkeltjes
Dan zijn er ook nog die plastic wikkeltjes die om die rietjes zitten. Die zitten wel tegen de verpakking aangeplakt, maar raken toch vaak los. En die wikkeltjes liggen ook nog net zo vaak in het zwerfafval als voorheen. En dat soort kleine plasticjes worden al helemaal nooit gerecycled, ook al doe je ze in de plasticbak.
Een drinkzak behoeft geen rietje
Een drinkzak behoeft trouwens helemaal geen rietje. Er bestaan ook drinkzakken met een drinktuit en een dop zoals op de foto hierboven. Ook Capri-Sun verkoopt al jaren drinkzakken met dop. En die nemen ook toe in het zwerfafval. Van alle drinkzakken die Zwerfinator vindt heeft inmiddels 39% een dop. Bij Capri-Sun is dat aandeel nu 16%
Ook die doppen komen natuurlijk op straat terecht. Om onduidelijke reden geldt de nieuwe wet waarbij plastic doppen vast moeten blijven zitten niet voor de slurpzakken. Alsof die doppen niet in vogelmagen terecht kunnen komen of uiteindelijk als microplastics in ons eigen eten.
Recyclen is geen oplossing voor plastic vervuiling
Het probleem van plastic vervuiling door zwerfafval kun je niet oplossen door de plastic verpakking recyclebaar te maken, hoe belangrijk dat ook is. Zeker niet als de verpakking een hoge zwerfafvalkans heeft. Vervuilers gaan zich niet anders gedragen als het materiaal recyclebaar is. Alleen met een goed inzamelsysteem heb je wat aan die recyclebaarheid. En dat ga je voor dit soort verpakkingen alleen voor elkaar krijgen met statiegeld. Dat is gewoon technisch mogelijk . Maar daar is politieke moed voor nodig en bedrijven die ook mee willen werken.
De beste oplossing: verbied de slurpzak
Eigenlijk moet deze verpakking gewoon verboden worden. Heeft geen enkele toegevoegde waarde en levert alleen maar vervuiling op. Als er toch eens politici waren die dat inzicht hadden en ook genoeg lef hadden om zoiets te regelen. Maar we moeten niet meteen te veel van ze verwachten, laat ze eerst dit achterlijke verzoek van Capri-Sun maar eens snel verwerpen.
Maar goed, elk nadeel hep ze voordeel. De ware aard van de bedrijven zoals deze komt na jaren van mooie beloftes goed naar voren. En het zal uiteindelijk tegen ze werken. Want dit kon zo maar eens het onderwerp worden van de volgende Plastic Avengers campagne .