Zoals jullie van de week in diverse media hebben kunnen vernemen is één van de problemen van het huidige statiegeld-systeem dat beschadigde plastic flesjes niet worden geaccepteerd door de meeste statiegeldmachines. De machines die zijn ingesteld volgens de eisen van Statiegeld Nederland accepteren ze niet. Die controleren namelijk of de vorm van het flesje wel overeenkomt met de streepjescode op het etiket. Iedereen weet dat een Spa-flesje een andere vorm heeft dan een Coca-Cola flesje en met de huidige technologie kan een beetje computer dat ook wel herkennen.
Zo proberen ze fraude te voorkomen. Ze zijn namelijk bang dat we thuis streepjescodes van plastic flesjes met statiegeld gaan zitten printen en die dan op een willekeurig flesje gaan plakken om zo 15 cent te verdienen. Dat is heel veel gedoe voor een heel klein beetje geld. Maar zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten.
Er zijn ook machines die alleen de streepjescode checken. Waar je dus gewoon platte flesjes in kunt duwen en kassa. Plastic flesjes in het statiegeldsysteem worden niet schoongespoeld en hergebruikt zoals bij glazen bierflesjes gebeurt. Het plastic wordt versnipperd en er worden nieuwe flesjes van gemaakt. Er is dus technisch gezien geen reden waarom de flesjes in perfecte vorm moeten zijn. Al het statiegeld dat zo niet wordt uitbetaald blijft dus ergens aan een grijpstok hangen. En niet aan de goede wat mij betreft.
Bij de Plus in mijn wijk waar ik mijn opgeraapte flesjes inlever word ik altijd zeer goed geholpen. Er zit een grote groene knop naast de machine voor assistentie. Die druk ik in en dan komt er een medewerker naar me toe die mijn beschadigde en platte flesjes dan telt en omruilt voor plastic flesjes uit het magazijn. Die mag ik dan in de statiegeldmachine duwen en zo krijg ik toch het statiegeld. Hulde voor de service! Dat is gedoe, maar dat vind ik persoonlijk geen probleem.
Er wordt niet naar de merken gekeken bij het omruilen. Dus ik krijg een heel andere verdeling van de merken terug dan ik gaf. De administratie voor de doorbelasting naar de fabrikanten is dan naar de knoppen. Maar dat zal mij op zich een worst wezen. Ik heb geld dat ik in de spaarpotten van mijn kinderen stop en die zijn er altijd blij mee. Geld is geld.
Er werken bij supermarkten ook slimme werknemers die zelf verzinnen dat dingen efficiënter kunnen. Ergens halverwege vorig jaar kreeg ik geen kleine flesjes meer terug om in de machine te stoppen, maar grote flessen. Minder werk, minder gedoe. Om even voor te rekenen: als ik 50 beschadigde flesjes heb, dan is dat 7,50 euro aan statiegeld. De werknemer pakt zijn smartphone en berekent hoeveel grote flessen met 25 cent statiegeld dat zijn. Voor wie niet snel kan hoofdrekenen, dat zijn er 30. In plaats van 50 kleine flesjes krijg ik dan 30 grote flessen die ik dan daarna de machine in prop. Van willekeurige merken. Heel slim, maar de administratie voor doorbelasting is dan nog verder overhoop.
De laatste keer dat ik er was had ik een nog slimmere werknemer. Ik had 33 flesjes die niet geaccepteerd werden door de machine. Dat is 4,95 euro. Hij kwam terug met een vol krat bierflesjes drie grote plastic flessen en twee kleine plastic flesjes. Ofwel, 3,90 + 0,75 + 0,30 euro. Scheelde hem en mij een hoop werk voor hetzelfde geld.
De administratie voor de doorbelasting nog verder overhoop. Of naar de kloten. To the kloots in de woorden van de Zwerfinator.
Doordat we nu ook statiegeld krijgen op blikjes wordt de administratie een nog veel grotere puinhoop. Ten eerste omdat meer dan de helft van de blikjes die ik van straat raap dusdanig vervormd zijn dat ze nooit geaccepteerd zullen worden door de machines. Ook de blikjes moeten namelijk perfect van vorm zijn bij inleveren. En ten tweede omdat er straks in de magazijnen van de supers steeds minder goed gevormde blikjes en flesjes zijn om ze mee om te ruilen. Er zullen namelijk steeds meer machines komen die de blikjes en flesjes na inname direct pletten. Dat is handig, slim en logisch omdat ze dan minder ruimte innemen in de magazijnen.
Dus zullen de supermarkten die deze wisseltruc toepassen hiervoor steeds meer kratten en glazen flessen gaan gebruiken. De administratie gaat volkomen naar zijn grootje op die manier, de doorbelasting zal steeds minder zuiver, juist en correct zijn. De bierbrouwers zullen onevenredig veel meer gaan betalen.
Supermarkten die dit willen voorkomen en zich aan de strijkstok-regeltjes van Statiegeld Nederland houden gaan straks helemaal geen beschadigde plastic flesjes en blikjes meer innemen. Zwerfinator weet uit eigen ervaring dat er nu al supermarkten zijn die om deze reden geen beschadigde plastic flesjes meer innemen. Ze hebben alleen geplette flesjes in het magazijn en kunnen mijn flesjes dus niet meer omruilen.
Als u weet hoeveel beschadigde blikjes er op straat liggen en ook hoeveel er al gewoon op feestjes en zo worden fijngeknepen uit gewoonte, dan kunt u zelf wel verzinnen dat er nog een hoop gedoe gaat komen met het statiegeld op blikjes. Het wordt een zootje. Maar het mooie is toch dat het zich verplaatst van de straat naar de supermarkten en zelfs naar de burelen van de accountants van het bedrijfsleven. En het bedrijfsleven is heel erg goed in het oplossen van problemen. Vooral als het de eigen portemonnee betreft.
Oproep aan de bierbrouwers van Nederland: houd dit goed in de gaten, want voor je heet weet worden er straks administratief gezien vele malen meer kratten en glazen bierflesjes ingeleverd dan jullie maken en verkopen. De oplossing ligt in slimmere technologische oplossingen. Die zijn al lang beschikbaar. Ik zou er alvast aan gaan werken.