In 1926 werd de laatste wolf in Yellowstone gedood. Het landschap veranderde. Grote grazers zorgden voor overbegrazing en het aantal planten en bomen verminderde. Er was meer bodemerosie. In 1996 werd de wolf geherintroduceerd. Dat had wonderbaarlijke gevolgen. De natuur herstelde zich en uiteindelijk leidde het zelfs tot een verandering in de loop van de rivier.
De herintroductie van de wolf in Yellowstone is het schoolvoorbeeld van een “trophic cascade”. Ik zie hierin een parallel met de effecten die aanpassingen in verpakkingen kunnen hebben
Vorig jaar deed ik zwerfafval-onderzoeken voor McDonald’s. Ik verzamelde data, analyseerde en gaf adviezen. Ik constateerde onder andere dat de prullenbakken tijdens spitsuren snel overvol raken. Het afval valt er uit, vogels strijken neer en beginnen aan een feestmaal.
Vaak wachten ze hier niet eens op. Ze halen het gewoon uit de prullenbakken als die vol zijn. Vooral sausbakjes zijn geliefd. Ze nemen ze mee, snavelen ze leeg en laten ze ergens in de omgeving achter. Het sausbakje is hierdoor een serieuze bron van plastic vervuiling.
Door dit nieuwe inzicht zoekt McDonald’s nu naar een alternatief. Maar daar gaat dit verhaal niet over. Deze verbetering heeft weinig cascading effect. Een andere wel.
Het zwerfafval afkomstig van McDonald’s heeft een groter volume en lager gewicht dan overig zwerfafval. Daar waren ze zich al van bewust. Ik adviseerde de hamburgers niet meer in kartonnen dozen, maar weer in papieren wikkels te verpakken.
Recent heeft McDonald’s dit bij twee burgers gedaan. Dit leidt naar schatting in Nederland tot 250.000 kilo minder verpakkingsmateriaal. Scheelt bomen, water, CO2, opslag en vervoer. En kosten. Pure winst.
Het cascading effect: Prullenbakken raken minder snel vol. Er valt minder afval uit. Ze hoeven minder vaak geleegd. Er hoeft minder zwerfafval te worden opgeruimd. Scheelt arbeidskosten. Er hoeft minder te worden gerecycled, scheelt ook kosten en CO2. En de vogels hebben minder kans om die sausbakjes uit de bakken te hengelen en ergens nonchalant te droppen.
Elke aanpassing van verpakkingen kan meerdere effecten hebben. Kijk vooral naar waar ze verminderd en verkleind kunnen worden. Het bespaart kosten, grondstoffen, CO2, water, maatschappelijke kosten, zwerfafval en wie weet wat nog meer.
Staar u niet blind op plastic. Kijk verder. Het kan zomaar eens meer positieve voordelen hebben dan u vermoedt.
O ja, ook aanpassingen in het systeem kunnen grote positieve bijwerkingen hebben. Door statiegeld
raken prullenbakken namelijk ook minder snel vol.