Een Zwerfinator-jaaroverzicht maken. Het leek een goed idee. Leuk ook. Maar het viel nogal tegen. Er is namelijk zo ontzettend veel gebeurd, ik kreeg het niet echt uitputtend, compleet en toch leesbaar. Ik ben wel wat monnikenwerk gewend, maar het ging me boven de pet. Dat wordt nog wat als ik ooit nog eens een boek ga schrijven over de avonturen van De Zwerfinator. De titel is er wel al: “Activist in onderbroek”. Wat dat betekent houd ik nu nog even voor me.
Alleen al de opsomming van wat er gebeurde werd al snel een waslijst. Zo is er het drankkarton met ontzilt zeewater vol gefantaseerde duurzame claims dat door Albert Heijn na een week al uit de schappen werd gehaald na protest van Zwerfinator. Er is de papieren fles van HEMA die door Zwerfinator werd ontmanteld als een niet recyclebare plastic fles met een kartonnen hoes eromheen. HEMA noemde het daarna maar “Wijn in een kartonnen jasje” en het artikel verdween daarna geruisloos uit de schappen.
Ik voerde met de Plastic Soup Surfer een aantal campagnes. Met de #CupCount Campaign verzamelden we foto’s van wegwerpbekers, we analyseerden de data en bestudeerden de aankomende wetgeving. Conclusie: die aangekondigde wettelijke maatregelen gaan het probleem niet oplossen. Met Operation #Overload verzamelden we foto’s van overvolle prullenbakken om het echte probleem in beeld te brengen. Conclusie: we hebben gewoon te veel afval en ook dit probleem moet vooral bij de bron worden aangepakt. Check de mooie website en lees het rapport. Met de bekers kregen we direct veel media-aandacht, dat van die prullenbakken gaat wat trager, de materie is wat complexer, het moet nog landen, maar volgende week schrijft een grote krant erover.
De nieuwe campagne Project #Pakzooi, waarmee we de aandacht vestigen op het drankkarton, een wolf in schaapskleren, kreeg direct na de start veel aandacht in de media. De campagne loopt nog, maar heeft al vragen opgeleverd in de tweede kamer. We maakten begin dit jaar een vlog over het onzalige plan om blikjes met statiegeld in te nemen in onbemande dixi’s in de openbare ruimte. Het leidde tot zoveel weerstand dat het plan werd ingetrokken. Ik mocht er nog over vertellen in de tweede kamer. Het bedrijfsleven zei vervolgens dat 1 januari 2023 niet haalbaar is voor statiegeld op blik. Het ILT wilde een dwangsom opleggen, maar wisten niet aan welke bedrijven. Zwerfinator leverde de data zodat de grootste leveranciers konden worden benaderd. Uiteindelijk heeft de Raad van State geblunderd en het uitstel tot 1 april goedgekeurd. Maar we waren weer fijn een luis in de pels en we blijven ze opjagen.
En dan gebeurden er nog veel meer dingen. Zwerfinator zat aan tafel bij Eva Jinek, Harm Edens, Sander de Kramer en was te gast in bij Langs de Lijn en Nieuwsweekend en was te horen en te zien in nog veel meer lokale, regionale en landelijke radio- en TV-programma’s. Kranten en tijdschriften schreven over de Zwerfinator en hij verscheen zelfs in lesboeken. De Belgische Ambassadeur nodigde hem uit voor een bijeenkomst met Waalse Parlementariërs. Hij deed zwerfafvalonderzoek in België en weer door heel Nederland. Het is teveel om allemaal op te noemen. Er waren weer veel leuke gastlessen en lezingen op onverwachte plekken, vooral in het hol van de leeuw, ofwel bij de verpakkingsindustrie. Daar moeten we zijn tenslotte. En dan is er nog heel veel gebeurd dat ik hier niet noem. Sorry. Kijk mijn tijdlijnen op social media maar terug als je alles wilt weten.
En wat is dan het hoogtepunt van dit jaar? Poeh. Misschien wel het verhaal van de gestolen bolderkar vol zwerfafval. En dan vooral de inzamelactie die daarna werd gestart en waarmee 2500 euro werd ingezameld. Wat zijn er toch een hoop mooie en lieve mensen! Als ze me vragen wie of wat me inspireert en hoop geeft, dan moet ik natuurlijk vooral zeggen: jullie!
Maar het absolute hoogtepunt? Na lang nadenken wist ik het: deze sketch van Sluipschutters. Ik kan het niet bewijzen, maar ik heb toch heel sterk het gevoel dat ik hier op de hak genomen word. Of op zijn minst het verschijnsel van de zwerfafvalonderzoeker. Veel meer dan dat kun je toch niet bereiken. Je wordt pas écht serieus genomen als je wordt geparodieerd.
In 2023 gaat Zwerfinator gewoon door met zijn strijd. De strijd is nog lang niet gestreden. Met de Zwerfinator Foundation zal hij zelfs nog opschakelen. Daarover binnenkort meer. Dank voor alle steun in 2022 en een mooi 2023 gewenst!