Voor de invoering van statiegeld op blikjes belandden er jaarlijks zo’n 150 miljoen blikjes op straat volgens de overheid. In de tweede helft van 2023 vond Zwerfinator Dirk Groot 70% minder blikjes tijdens zijn onderzoeken. “Omgerekend betekent dit dat er in de tweede helft van 2023 al 52,5 miljoen minder blikjes op straat lagen. Grote winst, ondanks dat er nog wel wat te verbeteren valt”.
68 miljoen minder plastic flesjes op straat
In zijn nieuwste rapportage, waarvan de cijfers ook door Rijkswaterstaat worden gebruikt, laat Groot uitgebreid zien wat de ontwikkelingen zijn van de drankverpakkingen in het zwerfafval. Zo is te zien dat sinds de invoering van statiegeld op plastic flesjes de hoeveelheid hiervan met 68% afnam. “Dat betekent dat er jaarlijks 68 miljoen minder plastic flesjes op straat komen, en dat terwijl er niet eens op alle plastic flesjes statiegeld zit”.
Minder blikjes en flesjes, meer andere drankverpakkingen
Dat statiegeld werkt tegen zwerfafval komt zeer duidelijk naar voren in de rapportage. De totale hoeveelheid drankverpakkingen was in de onderzoeken van de Zwerfinator 59% lager dan voor de invoering van statiegeld. Opvallend is dat de drankverpakkingen die niet onder de statiegeldwet vallen juist toenamen. Zo is er een stijging van 20% te zien van plastic flesjes met zuivel, de drinkzakken (Caprisun, Breaker etc) en de drankkartons.
“De toename van de drankkartons wordt vooral veroorzaakt door bedrijven die van plastic flesjes met statiegeldplicht zijn overgestapt op drankkartons. Deze vallen niet onder de statiegeldwet en zitten wel gewoon vol plastic en worden net zo makkelijk zwerfafval. Dit hebben we al uitgebreid laten zien in het rapport van Project #Pakzooi.”
Veel beschadigde blikjes en flesjes
Groot is positief over de effecten van statiegeld maar ziet nog wel wat verbeterpunten. In zijn rapportage laat hij zien dat 36% van de plastic flesjes die hij vond niet onder de statiegeldwet vallen, zoals flesjes voor zuiveldranken en vruchtensap. Ook vond hij veel statiegeldflesjes die geen etiket meer hadden of dusdanig beschadigd waren dat ze niet worden ingenomen. “Van alle plastic flesjes die ik vond kon slechts 22% worden ingeleverd. Dat betekent dat de overige 78% niet ingeleverd kan worden en die worden dus ook niet opgeraapt door statiegeldzoekers. Ze hebben daarom geen ´opraapwaarde’ en blijven net zo lang liggen als andere soorten plastic zwerfafval. Hier kan nog wel wat verbeterd worden”.
Bij de blikjes gelden geen uitzonderingen en kunnen de etiketten niet loslaten, maar toch was slechts 23% van de blikjes die Groot vond in te leveren voor statiegeld. Enerzijds vond hij nog veel blikjes van voor de invoering van statiegeld, anderzijds vond hij ook veel platte en beschadigde blikjes. “De helft van de blikjes die ik vind is plat of zwaar gedeukt. Ook die blijven gewoon op straat liggen. Zo jammer en ook vooral zo onnodig, ook dit kan veel beter”.
Verbeterpunten
Groot is positief over de effecten van statiegeld, maar blijft ook kritisch. Hij pleit in zijn rapport voor uitbreiding van statiegeld naar drankkartons en alle plastic flesjes, voor innameplicht voor beschadigde drankverpakkingen en handhaving op de te snel loslatende etiketten. “Anders blijft de afname van de blikjes en plastic flesjes op dit niveau hangen en zullen de doelstellingen niet gehaald worden. Het is goed dat er nu gewerkt wordt aan meer innamepunten, maar alleen daarmee komen we er niet, dan hebben we vooral meer machines waar de beschadigde plastic flesjes en blikjes niet kunnen worden ingeleverd.”
Het rapport van Zwerfinator over de drankverpakkingen is te lezen via deze link.
Waardeert u het werk van de Zwerfinator en wilt u hem financieel steunen? Dat kan heel simpel met een tikkie via https://tikkie.me/pay/ickn0vef618p60a9c70a of via een storting op Rekening NL50 TRIO 0320 6610 59 t.n.v. de Zwerfinator Foundation.
Contactgegevens Zwerfinator
06-81503456